Na drie jaar op de landbouwtestsite Graines de Paysans, start Jean-Philippe Gomrée in 2020 zijn vierde teeltseizoen van de Garçons maraîchers op een nieuw terrein van 20 are in Jette, in de buurt van de Kinderboerderij van Jette en het project Houblons de Bruxelles.
Interview door Groupe One, juni 2020
Welk type product biedt u aan?
Garçons Maraîchers biedt een selectie van seizoensgroenten in originele en oude soorten, bestemd voor ambachtelijke koks en particulieren.
Mijn methode van biologische teelt is geïnspireerd op Noord-Amerikaanse kwekers die zich de technieken van Parijse kwekers van eind 19de eeuw opnieuw eigen hebben gemaakt. Zij produceerden op een kleine oppervlakte om de productie te optimaliseren: ze benutten de ruimte van de plant om geen onkruid te moeten wieden, ze bewerken de aarde met de hand en met respect voor de bodem, ze oogsten met de hand, enz.
Hoe is de start van uw activiteit gegaan en wie heeft u begeleid?
In 2014 heb ik een opleiding in biologische tuinbouw van de Mission Locale van Etterbeek gevolgd, evenals het ondernemingsparcours in duurzame voeding bij Groupe One. In 2016 werd ik in Waals-Brabant begeleid door Créajob (dienst agro-toerisme) en ik heb 18 maanden lang een beroep kunnen doen op hun incubator.
In april 2016 heb ik me gevestigd op de landbouwtestsite Vogelenzang van Graines de Paysans in Anderlecht. Ik kon mijn eerste aankopen van materiaal doen via het btw-nummer van de incubator Créajob.
In 2017 stapte mijn partner uit het project en stond ik er alleen voor om 60 are met de hand te bewerken! Dat was heftig! Vanaf 2018 zijn we begonnen met de onderhandelingen voor het gemeenteterrein in Jette. De hulp van Terre-en-Vue was onmisbaar om het gebruik van het terrein voor 10 jaar te verkrijgen. Op dit moment leggen we de laatste hand aan de serres en ik heb al tomaten geplant!
Wat heeft de landbouwtestsite Graine de Paysans u opgeleverd?
De landbouwtestsite bood me toegang tot de essentie: een terrein en infrastructuur, zoals serres, motoculteurs, opslagcontainers, irrigatie. Ik heb ook baat gehad bij de collectieve workshops, zo heb ik geleerd om zelf video’s te maken op mijn smartphone.
Vanaf 2018 heb ik bijgedragen aan het onthaal van nieuwe medewerkers (2 kruidentelers en 1 tuinbouwer) en ik heb mijn ervaring kunnen benutten om stagiairs op te leiden binnen de opleiding in biologische tuinbouw op de site, in dienst van de Mission Locale van Sint-Gillis. Ik vind coachen echt super!
Voor mijn vestiging na de test ben ik, naast de kostbare hulp van Terre-en-Vue, altijd zeer goed ondersteund door Alice van Début des Haricots, bijvoorbeeld voor het leggen van contacten, het aanvragen van vergunningen en andere administratieve stappen of mij te begeleiden bij vergaderingen. Ze heeft me ook geholpen om de COVID premie te krijgen en om te reageren op de projectoproep van Good Food. Haar energie motiveert me enorm!
Had u financiële hulp nodig bij uw project?
Ik heb geen enkele financiële hulp ontvangen sinds 2016, behalve de COVID premie. Ik heb zelf 4000 euro materiaal en ongeveer 1200 euro per jaar voor zaaigoed en planten kunnen financieren. Maar in 2020 wil ik een aanvraag indienen voor een cofinanciering van serres, opslagcontainers, een koele kamer en misschien een aanhangwagen voor mijn fiets.
Wat kan er nog beter in de begeleiding van stadslandbouwers in Brussel?
Voor mij was de rol van de verschillende mensen die begeleiding gaven soms niet duidelijk. En als je bezig bent in de praktijk en zeer concrete of dringende vragen hebt, dan is de traagheid in de antwoorden soms nogal stresserend.
Wat nog meer ontwikkeld zou moeten worden, dat is de distributie/commercialisering van de Brusselse producten naar de Brusselse restaurants, winkels en consumenten.
Welke nieuwigheden of plannen zijn er voor de toekomst?
Op het gebied van de teelt zal ik meer duurzame groenten kunnen telen in plaats van eenjarige planten. Ik heb bijvoorbeeld al artisjokken geplant. Qua distributie zal ik beginnen met de verkoop op het veld (vanaf augustus) en ik sta binnenkort ook op de duurzame markt Jette Met. Dat zal een nieuwe logistieke organisatie vragen, misschien met een bakfiets.
Het terrein is groot en er zal een projectoproep worden gelanceerd voor de resterende percelen: ongeveer 6.000 m2 voor groenteteelt en 3.000 m2 voor kruidenteelt. Ik zou graag materiaal delen met de nieuwe exploitanten, bijvoorbeeld een waterput (kostprijs 5.000 euro) en een burgercoöperatie oprichten. Met name in samenwerking met rayon vert, dat acht keer per jaar workshops zal geven met zijn broodoven.
Persoonlijk zou ik graag het evenwicht bewaren tussen mijn activiteit in de tuinbouw en mijn job als coach. Niet te veel hooi op mijn vork nemen, dat is een uitdaging!
Is er samenwerking mogelijk of voorzien met uw buur, Houblons de Bruxelles?
Ja, met Christophe zouden we ons kunnen verenigen om efficiënter te werken, vooral in de commercialisering en communicatie, maar ook met David en zijn schapen.
Waar vindt u de producten van Garçons maraîchers?
– op het veld, in directe verkoop, vanaf augustus: Bosstraat 15-17 in Jette: tomaten, sla, komkommers, paprika’s, aubergines, pepers, …
– bij kruidenier Au rayon Bio in Jette
– in restaurant Bouchery in Ukkel en heel binnenkort in andere restaurants in Jette.
– vanaf 2021 op woensdag van 14u30 tot 18u30 op de duurzame Jette Met op het Kardinaal Mercierplein
Hebt u tips voor wie wil gaan ondernemen?
Als je start met een project, dan is het belangrijkste om goed omringd te zijn, om advies te vragen aan zo veel mogelijk mensen. Je moet vooral niet bang zijn om te praten over je project!